CAS Testi – Bilişsel Değerlendirme Sistemi
İstanbul Üniversitesi PDR Bölümü tarafından Türkçe Standardizasyonu yapılan test, PASS Terorisini esas alan düşünce sistemi üzerine inşa edilmiştir. PASS Teorisi, zekayı bilişsel işlemler olarak yeniden kavramsallaştıran bir görüş ortaya koymaktadır. Bu teori insanın bilişsel fonksiyonlarını, bilginin zeminini oluşturan işlemler olarak kabul edilen Planlama, Dikkat, Eşzamanlı ve Ardıl bilişsel işlemlere dayandırmaktadır. Testin uygulama süresi 1 saatten iki saate kadar sürebilmektedir. CAS Cognitive Assessment System), son zamanlarda ortaya atılmış olan; “Zeka bilişsel işlemlere dayanır” görüşünü esas alan ve bu yönüyle geleneksel zeka testlerinden farklı olan güncel bir testtir.
CAS Testi – Bilişsel Değerlendirme Sistemi
CAS Testi 5-17 yaş grubu çocukları zihinsel açıdan değerlendiren bir zeka ve yetenek testidir. CAS Testi (Cognitive Assessment System) yani Zihinsel Değerlendirme Sistemi anlamına gelir. Bu test İstanbul Üniversitesi Öğretim üyelerinin öncülüğünde Türkiye Standardizasyonu yapılarak Türkçe’ye kazandırılmıştır. Testi uygulamaya yetkili olan uzmanlar İstanbul üniversitesi sürekli eğitim merkezi tarafından uygulayıcı yeterlilik sertifikası olan uzmanlardır.
CAS 5 – 7 ve 8 – 17 yaş olarak iki ayrı form şeklinde düzenlenmiştir. Çünkü bazı alt testler sadece 5 – 7 yaş arasını kapsarken, bazıları da sadece 5 – 17 yaş arasını kapsarken bazı alt testler 5 – 17 yaş aralığının tamamını kapsamaktadır.
CAS Testinin Uygulama ve Kullanım Alanları
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların değerlendirilmesi, öğrenme güçlüğü olanların değerlendirilmesi, zihinsel engelli olanların değerlendirilmesi, travmatik beyin hasarı olanların değerlendirilmesi, ciddi duygusal bozuklukları olanların değerlendirilmesi, üstün zekalı çocukların değerlendirilmesi, planlama problemleri olanların belirlenmesi ve başarının önceden kestirilmesi gibi durumlar için CAS (Bilişsel Değerlendirme Sistemi) Batarya Zeka Testi uygulanabilir ve kullanılabilir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
CAS Testi , dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların bilişsel işlem özelliklerinin değerlendirilmesi için uygun bir araçtır. Dikkat ve Planlama Ölçekleri bu tanı düşünüldüğündü özellikle önemlidir. Dikkat Ölçeği; bireyin, seçici dikkatte, uygun uyarıcıya yönelmede ve uygun olmayan uyarıcılara ise direnmede ne kadar başarılı olduğunun belirlenmesi konusunda uygulayıcılara olanak sağlar. Planlama Ölçeği; çocukların, bilişsel aktiviteleri organize etmede ve kendilerini programlamadaki düzeylerini belirlemede ne kadar başarılı olduklarının belirlenmesinde uygulayıcılara iyi bir değerlendirme aracı sağlar.
Öğrenme Güçlüğü
CAS Testi , Öğrenme güçlüğünün altında yatan bilişsel işlemlerin değerlendirilmesi için de uygun bir araçtır. Örneğin, okumadaki şifre çözmeyle ilişkili Ardıl Bilişsel İşlem problemlerinin ortaya çıkmasına yardımcı olabilir. Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel İşlem Puanları okuduğunu anlamayla ilgili olabilir. Aynı şekilde, matematik problemlerinin çözümüyle ilgili Planlama güçlüklerinin belirlenmesinde kullanılabilir.
Zihinsel Engelli
Bir çocuğun zihinsel engelli olma ihtimalinin belirlenmesinde CAS testi iki açıdan kullanışlıdır. Birincisi, çocuğun eğitim yoluyla sonradan öğrendiği bilgilere çok az ihtiyaç duyan bir değerlendirme sağlar. Böylece çocuk bilgi eksikliği nedeniyle testlerde başarısız olmayacak ve doğal performansı puanlara tam olarak yansıyacaktır. İkincisi, birçok farklı bilişsel işlemin değerlendirilebilmesine olanak sağladığı için ayırıcı tanıya yardımcı olabilecektir.
Travmatik Beyin Hasarı Olanlar
Dört PASS ölçeğinin her biri, travmatik beyin hasarına karşı hassas olan çok çeşitli bilişsel işlemlerin ölçümüne olanak sağlar. Organizasyon, dürtü kontrolü, dikkat, problem çözme ve planlama özellikle travmatik beyin hasarı olan çocuklarda sorun oluşturmaktadır (Savage ve Wollcott, 1994) ve CAS bu bilişsel fonksiyonları kapsamaktadır.
Ciddi Duygusal Bozuklukları Olanlar
CAS testi , ciddi duygusal bozuklukları olan çocukların değerlendirilmesinde de yardımcı olabilecek bilgiler sağlar. Bu çocukların davranış kontrolü, diğer kişilerle yaşadıkları sosyal problemleri ve dürtüsellikle ilgili olarak yaşadıkları güçlükleri CAS testi Planlama ölçeğindeki düşük puanlarla ilişkilendirilebilir.
Üstün Zekalı Çocuklar
CAS’in dört ölçeği de üstünlüğün değerlendirilmesi için gerekli olan bilişsel işlemlerin değerlendirilmesine olanak sağlar. CAS bilişsel işlemlerin geniş kapsamlı bir şekilde ölçümüne olanak sağlar ve geleneksel zeka testleriyle ölçülemeyen bilişsel alanlarda üstün olan bireyleri belirleyebilir. Ölçülen fonksiyonların daha geniş kapsamlı olması nedeniyle geleneksel testlerle belirlenenlere göre daha çeşitli alanlarda üstün olan çocukları belirleyebilir.
Planlama Problemleri Olanları
CAS, çocuğun planlama ve organizasyon düzeyini değerlendirmek için sistematik ve yapısal bir yöntem sağlar (Weyandt ve Willis, 1994). Planlama alt testleri çocuğun etkinlikleri organize etmesine, uygun stratejiler kullanmasına, dürtüselliğine, davranışlarını düzenlemesine ve değerlendirilmesine karşı hassastır.
Başarının Önceden Kestirilmesi
CAS, çocukların akademik başarılarını önceden kestirmeyi hedeflemektedir. Dört PASS ölçeğinin her biri akademik performansın özel alanlarındaki başarı ve başarısızlıklarla ilişkilidir. Tam Ölçek Standart Puanı, temel başarının önceden belirlenmesinde en iyi göstergedir. Dört PASS ölçeğinin her birine ait standart puanlar da akademik performansın özel alanları ile ilişkilidir.